Deze week was er in de pers veel aandacht voor het grootste cruiseschip ter wereld de ‘Harmony of the Seas’ en de doop van het schip de ‘Koningsdam’ van de Holland America Lijn door Koningin Maxima. Als ik de beelden van die schepen zie, denk ik terug aan de jaren zestig toen mijn cruiseavontuur begon.
In 1968 werkte ik als 18-jarige in de bediening als ‘commis de rang’ in restaurant Rôtisserie de Kempen in Heeze. In die tijd kreeg deze chique eetgelegenheid – die voortdurend in een concurrentieslag met in hetzelfde dorp gelegen restaurant Barendsma lag – voor het eerst een ster van de Guide de Michelin. Dit heugelijke feit werd groots in het restaurant gevierd en het was ook de eerste (en laatste keer) dat een politieauto mij bij het ouderlijk huis in Eindhoven midden in de nacht afzette.
Mijn chef in de bediening van De Kempen vroeg mij op een dag om met hem mee te gaan naar Rotterdam, omdat hij wilde solliciteren naar de functie van chef de rang aan boord van een van de cruiseschepen van de Holland America Lijn. Ik vertelde mijn moeder dat ik met hem mee zou gaan, want het leek me een bijzondere gelegenheid. Zij drukte me op het hart om mijn diploma van de HBS en andere papieren mee te nemen, want je weet maar nooit…
Mijn chef ging het kantoor van Personeelszaken aan de Wilhelminakade in Rotterdam binnen om te solliciteren. Ik vergaapte me in de tussentijd op de kade aan de twee cruiseschepen de ss ‘Rotterdam’ en 
de ss ‘Nieuw Amsterdam’. Mijn chef kwam teleurgesteld uit het sollicitatiegesprek omdat hij was afgewezen. Daarop ging ik naar binnen voor de sollicitatie als commis de rang. Als snel was duidelijk dat men gecharmeerd was van mijn opleiding (ik sprak goed Engels) en dat ik was opgeleid in een sterrenrestaurant. Ik werd aangenomen en kon direct door naar de medische dienst voor een controle. Vijf dagen later stond ik met mijn koffer en mijn zeemansboek op de kade in Rotterdam om aan boord van de ss Nieuw Amsterdam te gaan.
De eerste reis was van Rotterdam naar New York. De tussenstops waren Southampton, Cobh (Ierland) en Halifax (Canada). In de Ierse Zee stak een enorme storm op. De Nieuw Amsterdam stampte en rolde op 
de golven. De bediening in het restaurant ging door alsof er niets aan de hand was. Mijn chef keek me voortdurend aan en vroeg of ik nergens last van had (het woord zeeziekte sprak hij niet uit). “Nee, was mijn antwoord want ik heb daar geen tijd voor. “ Later vertelde hij me, dat als je in een dergelijke storm terecht komt en niet ziek wordt, je nooit last van zeeziekte kan krijgen. Hij had gelijk. In de drie jaar dat ik steeds op hetzelfde schip de ‘Nieuw Amsterdam’ werkte, heb ik nooit last gehad.
Terug naar de beelden van deze week van de modernste en grootste ‘cruiseschepen’. De ‘Koningsdam’ heeft nog wel wat van een schip, maar de ‘Harmony of the Seas’ is voor mij een varend flatgebouw en appartementencomplex met de jolige sfeer van Disneyland. Hoe anders was dat eind jaren zestig, toen wij met de Nieuw Amsterdam voor anker gingen (er waren vaak geen havens voor die schepen) voor een Caribisch eiland met naast ons de Duitse Hanseatic, de Franse La France, de Amerikaanse United States en niet te vergeten, de machtig mooie Queen Elisabeth van de Cunard Line.
Het cruisebedrijf is volgens insiders booming. De ‘schepen’ worden steeds groter en het aantal opvarenden per boot loopt op tot 8000 mensen. Massatoerisme van het zuiverste (zee) water. Met zoveel mensen is het varende gedrocht zoals de ‘Harmony of the Seas’, om in jagerstermen te spreken een ‘sitting duck’ voor terroristen. Wie herinnert zich niet de aanval met een bootje vol explosieven op het Amerikaanse marineschip de US Cole?
Het is heimwee naar de tijd van cruises met ‘echte’ schepen en topgastronomie voor de ‘happy few’.
Wordt vervolgd.
Reacties: reacties@wijnplein.nl
Jan Rook
